1. 想 (xiǎng) : muốn, định, tính, nhớ, nghĩ

想 chỉ sự mong muốn chủ quan, nhấn mạnh ý dự định và mong muốn.

VD: 你想去商店吗？(Nǐ xiǎng qù shāngdiàn ma?) Bạn muốn đến cửa hàng không?

     我不想去商店，我想在家看电视

(Wǒ bùxiǎng qù shāngdiàn, wǒ xiǎng zài jiā kàn diànshì.)

Tôi không muốn đến cửa hàng, tôi muốn ở nhà xem tivi.

    你今天想我吗？(Nǐ jīntiān xiǎng wǒ ma?)  Hôm nay bạn nhớ tôi không?

     我今天好想你。(Wǒ jīntiān hǎo xiǎng nǐ.) Hôm nay tôi nhớ bạn lắm.

 你想跟我一起去日本旅游吗？(Nǐ xiǎng gēn wǒ yì qǐ qù rìběn lǚyóu ma?)

Bạn muốn đi du lịch Nhật Bản với tôi không?

     那太好了，我很想跟你一起去。(Nà tài hǎo le, wǒ hěn xiǎng gēn nǐ yì qǐ qù.)

Vậy tốt quá, tôi rất muốn đi cùng bạn.

2. 要 (yào) : muốn, cần, phải

Ý nghĩa chủ yếu và cách dùng của động từ năng nguyên要 là:

a. Biểu thị yêu cầu mang tính chủ quan. Dạng phủ định là 不想.

VD:

(1) 我要买一件衣服。(Wǒ yào mǎi yí jiàn yīfu.)

Tôi phải mua một bộ quần áo.

(2) 你要买这本书吗？(Nǐ yào mǎi zhè běn shū ma?)

Bạn muốn mua quyển sách này không?

      我不想看，我要看那本杂志。(Wǒ bù xiǎng kàn, wǒ yào kàn nà běn zázhì.)

Tôi không muốn xem, tôi muốn xem quyển tạp chí kia.

b. Biểu thị nhu cầu của thực tế khách quan. Dạng phủ định thường dùng là 不用.

VD:

要换车吗？(Yào huàn chē ma?)

Phải chuyển xe không?

不用换车。(Bú yòng huàn chē.)

Không cần chuyển xe.

3. 会 (huì) : biết, sẽ, có thể

a. Biểu thị việc thông qua học tập mà nắm được một kỹ năng nào đó.

VD:

(1) 她会说汉语。(Tā huì shuō hànyǔ.)

Cô ta biết nói Tiếng Trung

(2) 我不会做菜。(Wǒ bú huì zuò cài.)

Tôi không biết nấu ăn.

b. Biểu thị khả năng.

VD:

现在都十一点了，她不会来吧？(Xiànzài dōu shíyī diǎn le, tā bú huì lái ba?)

Bây giờ đã 11:00 rồi, cô ta chắc là không tới nhỉ?

别着急，她会来的。(Bié zháojí, tā huì lái de.)

Đừng sốt ruột, cô ta sẽ tới.

4. 能 (néng) : được, có thể

Biểu thị một chút khả năng vốn có nào đó.

VD:

(1) 阿武能用汉语跟你们聊天。(Āwǔ néng yòng hànyǔ gēn nǐmen liáotiān.)

Bạn Vũ có thể dùng Tiếng Trung nói chuyện với các bạn.

(2) 明天上午你能来吗？(Míngtiān shàngwǔ nǐ néng lái ma?)

Sáng mai bạn tới được không?

我不能来，明天上午我有事。(Wǒ bù néng lái, míngtiān shàngwǔ wǒ yǒushì.)

Tôi không tới được, sáng mai tôi có việc.

5. 可以 (kěyǐ) : có thể, được

Chỉ sự cho phép về mặt tình lý hoặc khách quan.

VD:

(1) 我们可以走了吗？(Wǒmen kěyǐ zǒu le ma?)

Chúng tôi có thể đi được chưa?

你们可以走了。(Nǐmen kěyǐ zǒu le.)

Các bạn có thể đi được rồi.

(2) 我们可以在这儿玩儿吗？(Wǒmen kěyǐ zài zhèr wánr ma?)

Chúng tôi có thể chơi ở đây được không?

不可以，这儿要上课了。(Bù kěyǐ, zhèr yào shàngkè le.)

Không được, ở đây sắp vào học rồi.